Cục thủy sản

Hội nghị về nuôi biển quy mô lớn

Hội nghị được diễn ra từ ngày 31/3 đến 1/4/2024, tại thành phố Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh), Bộ NN&PTNT và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh tổ chức trong khuôn khổ chuỗi sự kiện kỷ niệm 65 năm truyền thống ngành Thủy sản Việt Nam (1/4/1959 – 1/4/2024).

Hiện nay, nuôi biển đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế biển, nhằm đưa nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển trong thế kỷ của biển và đại dương. Hội nghị phát triển bền vững nuôi biển - Nhìn từ Quảng Ninh được tổ chức với mục đích thúc đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án 1664 về nuôi biển trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; nhận diện tình hình nuôi biển trên thế giới và trong nước hiện nay; triển khai tổ chức thực hiện quy hoạch nuôi biển và các thủ tục đánh giá tác động môi trường, tháo gỡ khó khăn trong cấp phép, giao khu vực biển nuôi trồng thủy sản tại Quảng Ninh nói riêng và cả nước nói chung trong thời gian tới.

Hội nghị do Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan và lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh chủ trì, dự kiến thu hút khoảng 300-350 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự. Sự kiện có sự tham gia của đại diện các nước sở hữu công nghệ nuôi biển hàng đầu thế giới hiện nay như: Na Uy, Trung Quốc, Nhật Bản, Úc, Hàn Quốc; các cơ quan Trung ương, doanh nghiệp tỉnh ngoài, hiệp hội, chuyên gia và tỉnh Quảng Ninh. Ngoài ra còn có các tổ chức quốc tế quan tâm nuôi biển của Việt Nam như: Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP), Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO), Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN), Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV), doanh nghiệp quốc tế, hội doanh nhân Việt Kiều…

Hội nghị sẽ giới thiệu tiềm năng, thế mạnh, cơ chế, chính sách thu hút đầu tư phát triển nuôi biển theo hướng công nghiệp, hiện đại, đa giá trị, đồng thời tham vấn ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp trong và ngoài nước để tổ chức phát triển bền vững nuôi biển tỉnh Quảng Ninh trong những năm tới.

Trong khuôn khổ hội nghị, các tổ chức cũng sẽ trưng bày, giới thiệu những thành tựu công nghệ, thiết bị nuôi biển, những sản phẩm OCOP, đặc biệt là các sản phẩm OCOP từ thủy sản...

Phát triển nuôi biển công nghiệp hiện đại

Thông tin tại cuộc họp báo, ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản cho biết, hiện nay nuôi biển đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế biển. Để cụ thể hóa chiến lược đưa nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển trong thế kỷ của biển và đại dương, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1664/QĐ-TTg phê duyệt Đề án nuôi biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đề án đặt mục tiêu đến năm 2025, diện tích nuôi biển đạt 280.000 ha, sản lượng 850.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu 0,8 - 1 tỷ USD. Đến 2030, diện tích nuôi biển đạt 300.000 ha, sản lượng 1,45 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,8 - 2 tỷ USD.

Định hướng phát triển ngành nuôi biển của nước ta thời gian tới là phát triển nuôi biển công nghiệp với công nghệ tiên tiến, quy hoạch chặt chẽ, phương thức quản lý hiện đại. Phát triển nuôi biển cả trong vùng ven bờ, trên vùng biển xa bờ, ngoài khơi xa và cả trên bờ, phát huy đa dạng sinh học của vùng nhiệt đới...

Theo ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), Hội nghị nuôi biển giúp mở ra góc nhìn từ tỉnh Quảng Ninh - tỉnh dẫn đầu cả nước trong lĩnh vực nuôi biển, nhờ quyết tâm điều chỉnh, quy hoạch nghề nuôi biển theo hướng mang lại đời sống tốt hơn cho người nông dân và bảo vệ vùng biển xanh, phát triển nghề cá. 

Tuy tiềm năng, lợi thế cho việc phát triển nuôi biển của nước ta là có nhưng muốn bay xa, muốn tạo nên một hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ, ngành nuôi biển vẫn còn nhiều khó khăn cần phải được tháo gỡ, đặc biệt là về công nghệ và cơ chế chính sách trong cấp phép giao mặt biển.

Ông Luân nhìn nhận: “Không gian phát triển nuôi trồng thủy sản không nên bị bó hẹp bởi những quy hoạch “đã tô đậm” mà cần vượt ra ranh giới, tích hợp cùng với các ngành kinh tế khác như du lịch. Bên cạnh đó, nghề nuôi biển cũng cần hướng tới các hoạt động giảm phát thải, tăng trưởng xanh, theo cam kết của Việt Nam trên trường quốc tế”.

Vấn đề cốt lõi của nuôi biển: giao mặt nước

Quảng Ninh được nhấn mạnh là điển hình trong việc chỉnh nghề nuôi biển để tạo điều kiện tốt hơn cho người dân và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, doanh nghiệp nuôi biển vẫn gặp nhiều rào cản như vấn đề giấy phép, đào tạo chuyên môn, quy chuẩn tiêu chuẩn, và bảo hiểm.

Chủ tịch Hiệp hội nuôi biển Việt Nam PGS.TS Nguyễn Hữu Dũng đánh giá, doanh nghiệp nuôi biển hiện đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Khó khăn nhất là tới tận thời điểm này, vẫn chưa có địa phương nào giao được vùng biển cho doanh nghiệp và ngư dân quản lý. Đây là rào cản lớn, khiến cho doanh nghiệp không dám đầu tư do vấn đề liên quan đến giấy phép và pháp lý. Nhiều doanh nghiệp đã nhiều năm loay hoay xin giấy phép mà chưa đạt kết quả.

Theo ông Dũng, Hiệp hội đã tiếp nhận hàng chục khuyến nghị, đề xuất từ doanh nghiệp với mong muốn giải quyết những trở ngại này. Tuy nhiên, vẫn chưa có sự kết nối hiệu quả giữa các Bộ, ngành về chính sách nuôi biển.

Bên cạnh đó, nguồn nhân lực chuyên môn cho ngành nuôi biển còn hạn chế do chưa có ngành đào tạo chuyên sâu về nuôi biển. Bộ NN&PTNT cũng chưa có chương trình khuyến ngư cho người dân ven biển tiếp cận công nghệ cao. Thiếu quy chuẩn, tiêu chuẩn về nuôi biển cũng gây ra tình trạng không có đơn vị nào đăng ký cho trại nuôi biển. Mặt khác, thiếu bảo hiểm và rủi ro cao nên nhiều doanh nghiệp do dự, chưa dấn thân cho ngành nuôi biển bền vững. Vì vậy, thu hút đầu tư cho ngành nuôi biển còn đứng trước nhiều thách thức, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành cũng như giải pháp chính sách linh hoạt và hiệu quả từ các cấp quản lý địa phương.

Quảng Ninh công bố khu vực biển để thu hút đầu tư

Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Minh Sơn - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ninh cho biết, Quảng Ninh là một trong những địa phương sở hữu nhiều thế mạnh sẵn có với hơn 2.000 đảo lớn nhỏ, bờ biển dài 250km chạy dài từ Móng Cái đến Quảng Yên, 40.000ha bãi triều, trên 20.000ha eo, vịnh… Đây là những tiền đề để địa phương phát triển kinh tế biển và thủy sản”.

Năm 2023, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 42.292 ha, trong đó: nuôi nội địa đạt 32.092 ha, nuôi biển đạt 10.200 ha. Tổng sản lượng thủy sản đạt 175.324,6 tấn, trong đó khai thác thủy sản đạt 81.608,5 tấn, nuôi trồng thủy sản đạt 93.716,1 tấn. Giá trị sản xuất đạt 6.943,9 triệu đồng, giá trị tăng thêm đạt 3.929,6 triệu đồng chiếm gần 50% giá trị ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Trong quy hoạch 80/QĐ-TTg của tỉnh Quảng Ninh xác định, phát triển thuỷ sản là ngành kinh tế mũi nhọn trên cơ sở phát huy lợi thế biển đảo, hoàn chỉnh hệ thống hậu cần nghề cá, nuôi biển chế biến đồng bộ, hiện đại, xây dựng Quảng Ninh trở thành Trung tâm thuỷ sản của miền Bắc. Phát triển thuỷ sản theo hướng “Giảm khai thác, tăng nuôi trồng, kết hợp hài hòa giữa phát triển thuỷ sản với các ngành nghề kinh tế khác”.

Để tạo tiền đề phát triển nuôi biển, thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung ban hành Đề án phát triển bền vững nuôi biển; hoàn thiện quy chuẩn, tiêu chuẩn về nuôi biển; đầu tư, đồng bộ hạ tầng nuôi biển. Tỉnh có chính sách khuyến khích, vận động, hỗ trợ các hộ dân để chuyển đổi sang nuôi biển quy mô lớn và áp dụng khoa học kỹ thuật cao. Tỉnh đặc biệt quan tâm phát triển nuôi biển gắn với các ngành kinh tế khác như du lịch để phát huy và khai thác đa giá trị; thu hút các nhà đầu tư lớn dẫn dắt chuỗi giá trị của ngành hàng thủy sản.

“Quảng Ninh sẽ tổ chức giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân có khả năng để khai thác nguồn lợi từ biển; Tăng cường năng lực cho công tác quản lý và đào tạo nhân lực có tay nghề” - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ninh tuyên bố.

Hải Đăng